Герой вайны за празрыстасьць
Бабкоў Ігар
Адсутнасьць, што прырастае да твару…
Адсутнасьцьшто прырастае да твару
набрынялая цiшынёю
далёкай забытай
нiбы начныя прысады
дзе вецер
вядзе перамовы
зь цемрай
бясконцай
як успамiн аб дзяцiнстве
о гэтыя сны на руiнах
сьвету
ён прыйдзе:
дрымучы, цёмны
герой вайны за празрыстасьць
зь нізкі „ХІМЭРЫ”
ВІЛЬНЯ
Сьнег за празрыстым шклом. Японскi пэйзаж.
Вечар. Зiмовы сон сярод талай вады.
Сьнег за халодным шклом. Спамiж восеньскiх
краж
Сэрца — часовы прытулак — такое бяды
Сэрца — халодны прытулак — восеньскi госьць
Прыйдзе зiмовым гасьцiнцам змарожаных вен
Прыйме ад тога, што згублена — тое, што ёсьць
Ў Вiльне — далёкай халоднай красою — югэн.
ЛЁНДАН
Спалатнелыя вусны пустыя карункi плялi
I ў бяздомнае неба забытаю музыкай плылi
Словы здраджвалi, пелi — сьляпыя натоўпы iшлi
I самотнае сонца згасала каля Пiкадылi
I iмя нiбы птушка, ляцела, зьлятала з рукi
Пiла неба нэктар, акуналася ў цёмныя воды
Памiрала — ўскрасала наноў, гадавала расткi
Немагчымай любовi, ды мовiў Харон,— назаўсёды
Эўрыдыка прачнецца i вернецца ў сьветлую ноч
I Арфэй, звар’яцелы i шчасны — ўпадзе на каленi
Ў доўгiм сьне, мройным садзе шалёнай пяшчоты,
— наўзбоч
Ад якога, ўсё штосьцi чакаюць памерлыя ценi.
ПРАЗРЫСТАСЬЦЬ
Калi за халодным сутоньнем зiмовага сну
Зьяўляюцца хвалi i вечар хавае разрывы
Празрыстасьць паўстане, у шэптах далёкай крывi
Iмкненьне за скрай пераможа прытулак вiрлiвы
Якi так трымае. На самы апошнi рубеж
Усё адыходзiць. Да самай адчайнае меры
Туды, дзе празрыстасьць — ў прадоньне — сягае
душа
Ды ў стомленым сэрцы, як помста, прачнуцца
Хiмэры
ВЕРШЫ ПРА СЬМЕРЦЬ
***
Поўдзень. Сьляпучы змрок
Не працягнуць рукi
З жахам, ня ўбачыць твар
У люстэрку ракi
Там дзе аер, трысьнёг
Морак пустых вачнiц
Ды непрытомны бёг
Самазьнiшчальных сьпiц
***
Ноч, быццам кубак здрады
Плешчыцца, па-за шчасьцем
Дзе вы, старыя звады
Сьмерць, вараное масьцi
Цешыцца, прамiнае
Курчыцца, б’е ў ядвабы
Мройная, апранае
Ў сон спалатнелы, слабы
Як самота лiцьвiна
Што няма дзе прыкласьцi
Каля горкага тыну
Конь, шалёнае масьцi
***
Усё той жа сон:
нас зноўку прагне сьмерць
так матылёк iмкнецца да сьвятла
Прысутнасьцi адпрэчаны пагляд
Блукае сярод водараў тугi
Прысутнасьцi, што некалi была
Шалёнай смагай. А цяпер, здалёк
Заве ахрыплым голасам цыкад
Трызьненьнем, што шукае берагi
***
Калi восенi рудыя косы
Разьвiнаюць i музыка грае
Уначы абуджаецца сэрца
Сьмерць-катрынка тужлiва сьпявае
Варажбiтка, сьляпая марока
Пакiдае нязводныя плямы
Вецер лiсьце апалае гонiць
Да зiмовай, далёкае брамы
Й незагойна, у восеньскiм шале
Усё кранае нацятыя струны:
Цi то ластавак стромкiя вежы
Цi халодныя, цёмныя руны
БЕЛЫЯ ЧОЎНЫ
Ды душа, быццам вольныя чоўны, адна
Плыве ў акіяне. Весткі, лісты адсюль
Да яе не даходзяць. Адно хвалі і сьпеў
Шалёнага ветру; наперадзе бачнасьць — нуль
Беспрасьвецьце. І толькі слабы павеў
Сутоньня, дорыць нарэшце нам
Што недзе, за цёмнымі водамі, спакваля
Высьпявае надзея, й магчыма, там
Даўна забытая, нас чакае зямля...
Яўніцай, прадчуваючы, — сэрца тоне ў імгле
У замсьце, ў ядлоўцавых стогнах, і ўсё ж, апроч
Незаўважныя, згубленыя на шарым тле
Белыя чоўны плывуць праз ноч
(ГНОСЫС)
Сэрца, цішэй, зорка ўзыходзіць у начы
Гіне гнятлівы агонь, гносыс запальвае твары
Прэч, ашалелыя словы, сэрца ўтойся, маўчы
У месяца срэбным сьвятле тонуць сьляпыя
абшары
Сэрца, цішэй, вечнасьці зорнай крыло
Ветла агорне адтуліны, зломы, пустэчы
У галерах часу застогне смаліста вясло
Узыйдзе душа і атуляцца блізкія рэчы
***
Вера паэтаў, птушкай сьляпою сядае на рукi
Ведае, вочы заплюшчу й буду
мроiць аб дрэве самотным, маўклiвым
Ведае, буду сыходзiць пакутна
ў пекла, дзе гукі жалейкі сэрца ўначы разьдзiраюць
Ведае, словы складуцца й поўня
залямантуе, заплача: ўспамiны пра неба
Вучыць, самотныя зоркi мусяць гарэць безразважна
й падаць бясконца
Вера паэтаў, каханьне
зь нізкі „ГЭТЫЯ РУІНЫ”
***
падаючы ўглыб: гэтыя руіны
праплываюць праз нас, як празь веі сон
рэчы, жужалкі, палімпсэсты —
кветкі, увязьненыя ў мінулым —
квітнеюць, зачароўваюць, спавіваюць
гэтыя зажохлыя датыкненьні,
шурпатыя эпіфаніі,
цёмнае шчасьце
скамянелае сьвятло
безнадзейнае трываньне
самотная вера
1997: ЭПІТАФІЯ
Рэзкія, ясныя гукі: падае сьнег
Нібы сьвінцовыя кулі, на самы скрай
Халоднай пустэчы памяці. У блізкі сьвет
Вільготнае вечнасьці, пасярод якой
Мы думаем, што нам здараецца жыць
І нават пакінуць сьлед…
Ня зблытаны, ацалелы сярод іншых сноў
Замкнёны й дасканалы, мінулы год
Застаўся, як старадаўні самурайскі меч,
У музэі часу, за шэра-матавым шклом.
***
Сьвет, раптам асірацелы
Доўжыцца пераходзіць
У гэта боль невыносны
У гэты пякучы слодыч
Працінае навылет
Працінае дарэшты
Празрынае, вярэдзіць
Недзе там, незваротна
Абуджаецца слова
33
Адзін у халодным пакоі, я гляджу на партрэт
Намаляваны у іншым часе, з чужога сну
Распазнаецца толькі
пах благіх цыгарэт
Ды забытая песьня. Яе адну
Кружэлка, 33 абароты, грае Уліс
Так далёка-далёка, нібы над зямлёй
Я ня ведаю словаў, напэўна блюз
У халодным пакоі, гэтай парой
Нешта пра чужаніцу сьпявае Уліс
Пра тое, што Імпэрыя мінае як дым
У халодным пакоі пах цыгарэт
Вось мы і дома, каханая, па-над зямлёй
Я ня ведаю словаў, кроплі дажджу
Падаюць на падлогу, у цішыні
Перадапошні тралейбус, за вакном
Праплывае павольна, у вышыні
Па-над зямлёю, каханая, па-над зямлёй
***
Т.С.
Восень, сястра, сярод твараў, што бачу наўкола
Мне не хапае чагосьці, магчыма таго
Што ў лістападавым шале ты тайна хаваеш
Сярод бясконцых дажджоў і пажухлай лістоты
Сярод самотных шпацыраў у прыціхлых завулках
Сярод нязьменных прытулкаў і палкіх жаданьняў
***
Датыкненьні тонкіх губ
Сьлед крыху прыпухлых вуснаў
Ад начнога недасыпу
Ці банальнае самоты
Ад нерасказанай казкі
У прыцішаным паўзмроку
Вылучэньне доўгіх веяў
Для асобнай партытуры
Дотык дрыгаткіх далоняў
Высьпяваньне мяккіх рухаў
Ў некантраляваным шале
Крыху звар'яцелых нотаў...
Наш маленечкі аркестрык
Граў для нас начное скерца
Мы ў ім былі слухачамі
Нотамі і скрыпачамі
***
Па-за вокнамі дождж пляце павуціньне сну
Ў маім сэрцы дажджы як у гэты бясконцы дзень
І холад тваіх рук, і морак тваіх губ
У паўзмроку тваіх вачэй блукае мой цень
ВАКНО
Надзейны прытулак
далёкай i зрэбнай начы
(а можа жыцьцё, што так прамiнае
праходзiць
шукае напраўдзе
а гэтай гадзiне)
Адбiтак празрысты
асьветлены
даўна памерлы
***
халоднае лямпы сьвятло
і словы кладуцца незваротным узорам
дзе дом твой, мудрасьць? Адкуль
дарогі твае і куды?
зь нізкі „ДАЛЁКАЕ СЬВЯТЛО З УСХОДУ”
***
Нерасчытаная сутра
Аднаго з патрыярхаў
Забытага веравызнаньня
Невядомае веры
Там усё запiсана:
Пра пераходы
Ветру i цiшы
Жыцьця i руiнаў
Сну й чуйнаваньня
Пра вайну зь лiхтарамi
Пра чырвонае сонца
Пра ноч i дарогу
Пра сутарэньнi
Затрыманага часу
На маршруце жаданьняў
У лябiрынце пяшчоты
Дзе замест Мiнатаўра
Кроплi марцiнi
Сутра
Незьлiчоных квiткоў
З адмененых падарожжаў
У кiшэнях
Начнога ветру
Тэлефонаў
Па якiх не шукаеш нiкога
Запiсаных забытых
На рахунку кавярні
Сутра
Адкладзенага спадзеву
На пераўвасабленьне
У мёртвую котку
Што ляжыць пры дарозе
Сутра блуканьня...
Для аднаго з патрыярхаў
Даўгачаканай самоты
У гатэльным пакоi
Дзе толькi сьцены i неба
ЧАТЫРЫ ВЕРШЫ ВАН ВЭЮ
I
Дзікія гусі
Зьніклі за даляглядам
На халодным сьвітанку
Шэрань
Кранае золкімі пальцамі абляцелае лісьце
Вандроўнік
Дайшоў да самага скраю
Лета жаданьняў...
II
Калі восень
Нечакана прыходзіць у халодным сутоньні
Ахінае крыламі астужае раскошай
У прысадах вецер
Гуляецца з мокрым лісьцем
І кроплі дажджу цалуюць выпадковыя твары
Тады ўсюды
Як подых, як прадчуваньне
Нябачна, невідочна, уяўна
Сыйшоўшыя з далёкіх вышыняў
Красуюць белыя кветкі
Лотаці эдэльвэйсы хіба словы нешта значаць
Калі жыцьцё толькі сон і варта нарэшце прачнуцца
Разам зь імі
У краіне Чыстай Зямлі
Дзе душы, вольныя ад пераўвасабленьняў
Ад падарожжаў, ад прывязанасьцяў, ад пакутаў
Ад сьмерці
Уступаюць у чыстую дасканаласьць
Ах, прачнуцца бы там, ды толькі восень
Занадта пяшчотна абсыпае лістотай
Замсьціць вочы
Шапоча пра вусьцішную радасьць каштанаў
Пра тое, што сьмерць — гэта сьвята
Восень...
Шапоча простыя зьнікомыя словы
Аблокі плывуць, зьнікаюць у цішы неба
Як вечныя, празрыстыя, дасканалыя тайны
Каля якіх так імкнесься
Яшчэ крыху пабыць
Затрымацца
III
Раптоўныя хваляваньні неба перуны грымоты
Дождж змывае жаданьні пакідае пустэчу
У якой адзінокі човен плыве супроць плыні
Гэта Шосты патрыярх разьбівае кайданы
Заблытанай кармы
Ягоны вялікі гнеў вялікая міласьць
Палае ў сусьветнай начы аж да золку
раптоўныя сполахі, вогнішчы, зараніцы
далёкае, халоднае сьвятло з Усходу
IV
За вокнамі вечар і слота
Дождж змагаецца зь ветрам
Я адзін у пакоі
І на маім стале
Парцалянавы кубак
З-пад выпітае гарбаты
Безнадзейна забыты
Дарэшты пусты й цудоўны
***
Чаму старадаўнія паэты
Не клапаціліся
Пра выратаваньне душаў?
Крыху віна, поўня, подых восені
І яны плачуць, як дзеці
Сузіраюць ружы ці хрызантэмы
Альбо глядзяць на мёртвыя целы
Што плывуць па Янцзы ў часы бескаралеўя
Чэрпаюць месяцовы адбітак
Не зважаюць на багоў і герояў
Бог, Імпэратар — аднолькава ў вышынях
І толькі іхныя душы
Як кірлі на пясчаных плёсах
Імклівыя, незваротныя
Альбо як высокія сосны
Раскінутыя на паўсьвета
Альбо як клёны
Што скідаюць лістоту
Са шкадаваньнем
Ідучы гасьцінцамі, сьцежкамі
Самотныя, разам з усімі
Лёгкія, невыносныя
Заўсёды ў небясьпецы
Яны не шукаюць ключы
Ад незамкнутае брамы
Якой няма і ня будзе
У восеньскім парку