Савік Лідзія

Лідзія Сымонаўна (Сямёнаўна) Савік (1 сакавіка 1936, в. Камуна, Любанскі раён, Слуцкая акруга, БССР, цяпер Менская вобласьць) — пісьменьніца, літаратуразнаўца, крытык. Кандыдат філялягічных навук (1977), прафэсар (2001), ганаровы акадэмік Міжнароднай акадэміі навук Эўраазіі (1995).

Нарадзілася ў сялянскай сям’і Адама Васілевіча і Алены Піліпаўны Адзярыха. Бацькі, разам зь іншымі, былі арганізатарамі сельскагаспадарчай камуны (в. Камуна) на Мар’інскім балоце «Над ракой Арэсай». У першыя дні Вялікай Айчыннай вайны бацька пайшоў на фронт і загінуў у 1941 г. пад Масквой. Вёску Камуну спалілі немцы, маці з двума дзецьмі, Лідай і Ірынай (будучая сьпявачка), знаходзілася ў партызанскім атрадзе «Камсамолец» брыгады імя Панамарэнкі, была сувязной, потым у гаспадарчым узводзе, узнагароджана ордэнам і баявымі мэдалямі. Пасьля вяртаньня Чырвонай арміі нейкі час жылі ў г. п. Любань (там Ліда пайшла ў 1-ы кляс), потым, у сувязі зь пераводам айчыма Сымона Шыкунова на працу у Барысаў, Заслаўе, Койданаў і пераездам сям’і вучылася ў тых мясцовых школах.

У 1954 г. Лідзія Шыкунова закончыла Койданаўскую школу № 1 Менскай вобласьці, працавала піянэрважатай у Вязанскай школе Койданаўскага раёну (1954—1955), у Койданаўскай школе № 1 (1955—1959), у 1959 г. пераехала ў Менск, настаўнічала ў школе № 62 г. Менску. Скончыла філялягічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту (1962), Інстытут удасканаленьня настаўнікаў (1964), асьпірантуру. Працавала ў Фундамэнтальнай бібліятэцы АН БССР імя Якуба Коласа (1966—1978), У 1977 г. абараніла кандыдацкую дысэртацыю па праблемах сучаснай беларускай літаратуры, з 1978 г. працуе ў Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы АН БССР малодшым, потым старшым навуковым супрацоўнікам, адначасова з 1982 г. у Беларускім унівэрсытэце культуры. Выкладала ў ВНУ беларускую літаратуру, чытала спэцкурсы пра творчасьць рэпрэсаваных і эмігранцкіх пісьменьнікаў. З 1993 г. дацэнт Беларускага ўнівэрсытэту культуры, чытае курс лекцыяў па сучаснай беларускай літаратуры. Чалец Саюзу пісьменьнікаў Беларусі (з 1992), потым Саюзу беларускіх пісьменьнікаў. Адна з арганізатараў і сакратар Рады Згуртаваньня беларусаў сьвету «Бацькаўшчына», чалец Міжнароднай асацыяцыі беларусістаў. Сакратар сэкцыі крытыкі Саюзу пісьменьнікаў Беларусі, старшыня камісіі па вяртаньні спадчыны беларускіх пісьменьнікаў.

Муж — Мікалай Савік, ураджэнец Койданава (23.07.1937) — вучоны-кібэрнэтык. Сястра — Ірына Сямёнаўна Шыкунова, вядомая опэрная сьпявачка.

Літаратурнай дзейнасьцю займаецца з 1970-х г. Кірунак навуковай дзейнасьці — праблемы разьвіцьця беларускай літаратуры ХХ ст. Атрымала дазвол на працу ў архівах КДБ, сабрала дакладныя зьвесткі пра лёс рэпрэсаваных беларускіх паэтаў і празаікаў. Дасьледуе эмігранцкую беларускую літаратуру. Аўтар звыш чым 100 артыкулаў і рэцэнзіяў, 230 энцыкляпэдычных артыкулаў. Зьбірала матэрыялы пра жыцьцё і дзейнасьць вядомых беларусаў у Францыі, Нямеччыны ды ЗША.

Лідзія Савік памерла 24.06.2024 г.